Παραδοσιακή Μουσική

Κορνάρεια

Σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων στην πόλη της Σητείας, που ξεκινούν αρχές Ιουλίου και διαρκούν έως τις 15 Αυγούστου. Θεσμός καταξιωμένος, με ευρύτατη απήχηση άρχισε το 1984 και περιλαμβάνει μουσικές, θεατρικές και χορευτικές εκδηλώσεις, διαλέξεις, εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας καθώς και αθλητικές διοργανώσεις (Κορνάρειος Δρόμος με συμμετοχή αθλητών από όλη την Ελλάδα, Beach Volley). Οι εκδηλώσεις των Κορναρείων γίνονται στον υπαίθρειο χ’ωρο εκδηλώσεων του Ενετικού Φρουρίου Καζάρμα και στο Πολύκεντρο του Δήμου Σητείας. Στο πλαίσιο των Κορναρείων διοργανώνονται σε χωριά του Δήμου εκδηλώσεις όπως τα Καζανέματα (γιορτή ρακής) και Κλήδονας (τρίτο δεκαήμερο Ιουνίου).Στόχος των Κορναρείων είναι η πολιτιστική αναβάθμιση της Σητείας και η δυνατότητα που δίνεται στους ξένους επισκέπτες να έλθουν σε επαφή με τον πολιτισμό του τόπου.

Γιορτή Αγίας Αικατερίνης

Θρησκευτική γιορτή της πολιούχου Σητείας Αγ. Αικατερίνης, 25 Νοεμβρίου. Μετά την θρησκευτική τελετή διοργανώνεται Λαϊκός Δρόμος, όπου συμμετέχουν πολίτες και αθλητές της πόλης κάνοντας τον γύρο της Σητείας. Η παραπάνω εκδήλωση διοργανώνεται από τον Αθλητικό Οργανισμό του Δήμου Σητείας.

Γιορτή καλαμποκιού

Είναι καινούριος θεσμός και προγραμματίζεται
τον Ιούνιο στην κεντρική πλατεία του χωριού Πισκοκέφαλο. Διοργανωτής ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πισκοκεφάλου. Περιλαμβάνει μουσικές εκδηλώσεις.

Γιορτή Δέσπολου

Γιορτάζεται τα τελευταία 4 χρόνια στην κεντρική πλατεία του χωριού Τουρλωτή τον Ιούνιο. Διοργανωτής ο Πολιτιστικός Σύλλογος Τουρλωτής. Περιλαμβάνει μουσικές εκδηλώσεις.

Ναυτική εβδομάδα

Διοργανώνεται κάθε δύο χρόνια από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού και το Λιμεναρχείο Σητείας, την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου. Πρόκειται για διαλέξεις, μουσικές και χορευτικές εκδηλώσεις και διοργάνωση ιστιοπλοϊκών αγώνων.

Πανυγήρια

Επ’ ευκαιρία σημαντικών θρησκευτικών εορτών γίνονται σε διάφορα χωριά της Επαρχίας Σητείας τα παρακάτω πανυγήρια.
– Αγ. Παρασκευής 26/7 στη Ζήρο και στην Αγία Τριάδα. 
– Αγ. Γεωργίου, 23/4 , στον ερειπωμένο οικισμό Σκαλιά, κοντά στο χωριό Σίτανος.
– Αγ. Μαρίνας 17/7, στα Έξω Μουλιανά και στη Μυρσίνη.
– Προφήτη Ηλία 20/7 στα Μέσα Μουλιανά.
– Αγ. Παντελεήμονα, 27/7 στη Ρούσα Εκκλησιά, Χαμέζι και Σχινοκάψαλα.
– Μεταμόρφωσης, 6/8, στα Έξω Μουλιανά στον ʼγιο Στέφανο και Ζάκρο.
– Παναγίας 15/8, στο Παλαίκαστρο, Λάστρο, Πισκοκέφαλο, Τουρλωτή, Σίτανο.
– Αγ. Ιωάννη 29/8 στη Ζήρο.
– Παναγίας 8/9 στις Λιθίνες
– Σταυρού 14/9 στη Σφάκα
– Αγ. Σοφίας 17/9 στους Αρμένους
– Αγ. ʼννας 9/12 στο Πισκοκέφαλο.
– Αγ. Τριάδας, στο Παλαίκαστρο και Αγ. Τριάδα.
– Αγ. Πνεύματος, στους Αρμένους.

Καρναβάλι Σητείας/Μακρυγιαλού/Ιτάνου/Λεύκης

Θεσμός σχετικά πρόσφατος, που γίνεται οργανωμένα τα τελευταία χρόνια στην έδρα κάθε δήμου. Συγκεντρώνει συμμετοχές από δήμους και πολιτιστικούς συλλόγους όλης της Επαρχίας Σητείας. Πραγματοποιείται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.

Η Σητεία έχει να καυχιέται ότι ακόμα και σήμερα διαθέτει ένα μεγάλο αριθμό παραδοσιακών μουσικών.Η πλούσια κρητική μουσική παράδοση έχει τις ρίζες της στην ελληνική αρχαιότητα και τη βυζαντινή μουσική αλλά ταυτόχρονα είναι εμπλουτισμένη από το πολιτισμικό περιβάλλον της ευρύτερης ανατολικής Μεσογείου.Οι απαρχές της κρητικής μουσικής παράδοσης ταυτίζονται με τη γέννηση του μέγιστου των Θεών, του κρηταγενή Δία.

Η Κρητική μουσική παράδοση θεωρείται η πιο ζωντανή στον ελλαδικό χώρο γιατί, όχι μόνο συνεχίζει να εξελίσσεται και να ενσωματώνει δημιουργικά σύγχρονα μουσικά στοιχεία, αλλά παράλληλα καταφέρνει να εκφράζει και να σχολιάζει με ζωντανό τρόπο την σημερινή πραγματικότητα. Ο αυτοσχεδιασμός είναι ένα από τα χαρακτηριστικά των κρητικών μουσικών. Ειδικά στην διάρκεια των διαφόρων εορτών και πανηγυριών, οι μουσικοί δεν περιορίζονται στην τυπική επανάληψη των βασικών μουσικών μελωδιών αλλά εμπλουτίζουν το παίξιμο τους με αυτοσχεδιασμούς που συνοδεύουν τους χορευτές σε αντίστοιχους χορευτικούς αυτοσχεδιασμούς.

Τα βασικά όργανα που χρησιμοποιούνται στην κρητική μουσική είναι η λύρα και το λαούτο. Όμως στην περιοχή της Σητεία όπως και στην δυτική Κρήτη είναι διαδεδομένη η χρήση του βιολιού αντί της λύρας.Σε πολλές περιπτώσεις το μαντολίνο συμπληρώνει το λαούτο στη συνοδεία της λύρας. Το μαντολίνο επίσης χρησιμοποιείται συχνά και ειδικά στις «καντάδες» (πρόκειται για αυθόρμητες μουσικές εκφράσεις που πολλές φορές περιφέρονται στους δρόμους των χωριών και χρησιμοποιούν κυρίως ερωτικούς στοίχους).

Σημαντική θέση έχουν στην μουσική παράδοση της Κρήτης, τα πνευστά όπως το «χαμπιόλι» (η κρητική φλογέρα) και η «ασκομαντούρα» που είναι ο αρχαίος «άσκαυλος».

Οι βασικοί κρητικοί χοροί είναι ο «πεντοζάλης» (έχει τις ρίζες του στον αρχαίο «πυρρίχιο» χορό), ο καστρινός πηδηχτός, η σούστα, ο σιγανός συρτός και ο χανιώτικος συρτός.Εκτός από τους χορούς αυτούς τοπικά υπάρχουν διάφορες παραλλαγές τους. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει κρητικός ο οποίος να μη ξέρει να χορεύει παραδοσιακούς χορούς.Οι περισσότεροι χοροί διατηρούν την αρχέγονη κυκλική τυπολογία τους. Στην κυκλική κίνηση αναπτύσσεται ο πολύπλοκος βηματισμός του χορού με τον πρωτοχορευτή να έχει την δυνατότητα για να αναδείξει την δεξιοτεχνία του μέσα από εντυπωσιακούς αυτοσχεδιασμούς.

Η κρητική παραδοσιακή μουσική περιλαμβάνει κατά βάση χορευτικούς σκοπούς.Σε πολλές περιπτώσεις η μουσική συνοδεύει απλά το τραγούδι με την μορφή των διστίχων δεκαπεντασύλλαβων μαντινάδων, κυρίως ερωτικών, που τραγουδιούνται πολύ στις παραδοσιακές γιορτές και καντάδες.Η ευκολία με την οποία οι κρητικοί συνθέτουν μαντινάδες για κάθε περίσταση είναι παροιμιώδης. Στην Σητεία κυριαρχούν οι Σητειακές Κοντυλιές, οι οποίες εκφράζουν με εξαιρετικό τρόπο την ψυχοσύνθεση και ιδιαιτερότητα των Σητειακών.